មូសផ្លុងគឺជាសត្វល្អិតចង្រៃមួយប្រភេទដែលបណ្ដាលឱ្យមានការខូចខាតខ្លាំងទៅលើដំណាំស្រូវនៅដំណាក់កាលបែកគុម្ព ហើយត្រូវបានគេរកឃើញក្នុងកម្រិតគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៅតាមបណ្ដាខេត្តមួយចំនួនដូចជា ស្វាយរៀង ព្រៃវែង និងកំពតជាដើម។
១. របៀបបំផ្លាញរបស់មូសផ្លុង
មូសផ្លុងមិនមែនជាសត្វដែលស៊ីបំផ្លាញស្លឹកដោយផ្ទាល់ទេ ប៉ុន្តែការបំផ្លាញរបស់វាគឺមានលក្ខណៈពិសេសរបស់វា។
មូសផ្លុងញីពងនៅស្លឹកស្រូវ។ ដង្កូវតូចៗដែលញាស់ចេញពីពងនឹងចូលលាក់ខ្លួននៅក្នុងដើមស្រូវ ហើយស៊ីបំផ្លាញគល់នៃបណ្ដូលស្រូវ ដែលកំពុងលូតលាស់។
ការស៊ីបំផ្លាញនេះបណ្ដាលឱ្យបណ្ដូលស្រូវដែលត្រូវចេញមក ប្រែជាបំពង់មូល ឡើងពណ៌ប្រាក់ (ពណ៌សស្រអាប់) ដែលមើលទៅដូចជាស្លឹកខ្ទឹម។ ដើមស្រូវដែលរងការបំផ្លាញនឹងមិនអាចចេញកួរបាន ដែលនាំឱ្យខាតបង់ទិន្នផលទាំងស្រុងចំពោះដើមនោះ។ ការបំផ្លាញកើតមានចាប់ពីដំណាក់កាលសំណាបរហូតដល់ចុងបញ្ចប់នៃដំណាក់កាលបែកគុម្ព។
២. វិធីសាស្ត្រការពារ និងកម្ចាត់មូសផ្លុង
ដោយសារដង្កូវមូសផ្លុងរស់នៅក្នុងដើមស្រូវ ការប្រើថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតដោយការបាញ់ គឺមានការលំបាកខ្លាំង។ ដូច្នេះ វិធានការការពារ និងគ្រប់គ្រងរួមបញ្ចូលគ្នា (IPM) គឺមានប្រសិទ្ធភាពបំផុត។
ក. វិធីសាស្ត្របង្ការបែបវប្បកម្ម
ជ្រើសរើសពូជធន់។ កសិករពូជស្រូវដែលធន់ទ្រាំនឹងមូសផ្លុង ដូចជាពូជ ខា66 នាងមិញ ឬពូជដែលណែនាំដោយមន្ទីរកសិកម្មមូលដ្ឋាន។ ដូចគ្នាដែរ ការអនាម័យសម្អាតស្រែក៏ជារឿងសំខាន់។ កសិករអាចភ្ជួរលុបឬដុតសំណល់ដំណាំចាស់ក្រោយច្រូតកាត់ និងកាប់ឆ្ការស្មៅចង្រៃ នៅជុំវិញបរិវេណស្រែព្រោះស្មៅជាជម្រករបស់មូសផ្លុង។
បន្ថែមនេះកសិករត្រូវការគ្រប់គ្រងការដាំដុះ។ កសិករត្រូវដាំដុះឲ្យបានព្រមៗគ្នានៅក្នុងតំបន់តែមួយ និងជៀសវាងការដាំដុះបន្តបន្ទាប់គ្នាឥតដាច់ ដើម្បីកាត់ផ្ដាច់វដ្តជីវិតរបស់សត្វល្អិត។ ដូចគ្នា ការគ្រប់គ្រងជីក៏ជារឿងចាំបាច់។ ដាក់ជីអាសូត (អ៊ុយរ៉េ) ក្នុងកម្រិតមធ្យម និងបែងចែកជាច្រើនលើក។ ការប្រើជីប៉ូតាស្យូម (K) ក្នុងកម្រិតសមស្របក៏អាចជួយពង្រឹងភាពធន់របស់ដើមស្រូវបានដែរ។ បន្ថែមពីនេះ ការអនុវត្តការដាំដំណាំបង្វិល ឬទុកដីទំនេរមួយរយៈដើម្បីកាត់បន្ថយប្រជាករមូសផ្លុង ក៏ជារឿងល្អ។
ខ. ការកម្ចាត់ដោយផ្ទាល់
កសិករយើងត្រូវតាមដានជាប្រចាំ នៅដំណាក់កាលសំណាប និងបែកគុម្ព ហើយត្រូវបោច ឬដកដើមស្រូវដែលចេញរោគសញ្ញា (មានសណ្ឋានដូចស្លឹកខ្ទឹម) ចេញពីស្រែភ្លាមៗ ដើម្បីកាត់ផ្ដាច់វដ្តមេរោគ។
កសិករត្រូវយកចិត្តទុកដាក់លើសត្វល្អិតមានប្រយោជន៍ដូចជា ពីងពាង និង ឪម៉ាល់ដែលជាភ្នាក់ងារជួយកម្ចាត់ដង្កូវមូសផ្លុង។
ចំពោះការប្រើប្រាស់ថ្នាំគីមីវិញ កសិករត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្ន និងយកល្អគួរប្រឹក្សាជាមួយមន្ត្រីកសិកម្មឃុំ ឬអ្នកជំនាញកសិកម្មនៅមូលដ្ឋាន។ ការកម្ចាត់ដោយថ្នាំគីមីគឺលំបាកបំផុត ព្រោះដង្កូវនៅខាងក្នុងដើម។ ថ្នាំដែលមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់គឺប្រភេទដែលអាចជ្រាបចូលទៅក្នុងដើមស្រូវបាន។
ការត្រាំសំណាបក៏ជាវិធីជួយម្យ៉ាងដែរ។ ក្នុងតំបន់ដែលមានការរាតត្បាតញឹកញាប់ អាចត្រាំឫសសំណាបក្នុងថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតមុនស្ទូងក៏អាចជួយការពារបានដែរ។
ចំណាំ៖ ត្រូវប្រើប្រាស់ថ្នាំគីមីដោយប្រុងប្រយ័ត្ន និងតាមការណែនាំរបស់មន្ត្រីកសិកម្ម ដើម្បីចៀសវាងសម្លាប់សត្វល្អិតល្អៗ និងបង្កើនភាពធន់របស់សត្វល្អិតចង្រៃ។
ចែករំលែកដោយ៖ សែន តុលា
ប្រភព៖ ឯកសារក្រសួងកសិកម្ម