បច្ចេកទេសដាំដំណាំគម្របដីដើម្បីបង្កើតដីមមោកនិងជីជាតិដី

ការដាំដំណាំគម្របដីឬហៅ​ម្យ៉ាង​ទៀត​ថាជីបៃតងគឺជាយុទ្ធសាស្ត្រដាំជីលើដី។ ជំនួសឱ្យការទិញជីបាវមកបាច បងប្អូនកសិករ​អាចដាំរុក្ខជាតិដើម្បីឱ្យវាផលិតជី និងបង្កើតដីមមោកឱ្យយើងដោយផ្ទាល់នៅក្នុងដីស្រែ ឬដីចម្ការតែម្តង។

១. ការជ្រើសរើសប្រភេទដំណាំគម្របដី

ដើម្បីឱ្យទទួលបានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ បងប្អូនគួរជ្រើសរើសដំណាំគម្របដីសំខាន់ៗ​មួយ​ចំនួន ជាពិសេស​ដំណាំត្រកូលសណ្តែក ព្រោះវាមានសមត្ថភាពចងអាសូតពីខ្យល់មកដាក់ក្នុងដី។

• ចង្រ្កង់ស្វា៖ លូតលាស់លឿនបំផុត ផ្តល់ជីវម៉ាស (ស្លឹកនិងដើម) ច្រើនសម្រាប់ធ្វើដីមមោក និងជួយកម្ចាត់ដង្កូវមូលក្នុងដី។
• សណ្តែកបាយ ឬសណ្តែកព្រៃ៖ ងាយស្រួលដាំ និងឆាប់រលួយក្លាយជាជី។
• សណ្តែកដី ឬសណ្តែកសៀង៖ អាចដាំបានទាំងយកផលផង និងកែលម្អដីផង។
• ស្មៅស្ទីឡូ (Stylo)៖ ល្អសម្រាប់ដីចម្ការឈើហូបផ្លែ ព្រោះវាធន់នឹងការជាន់ និងជួយទប់ស្កាត់ស្មៅចង្រៃផ្សេង​ទៀត​។

២. បច្ចេកទេស និងដំណាក់កាលអនុវត្ត

ដើម្បីបំប្លែងដំណាំគម្របដីឱ្យក្លាយជាដីមមោកដ៏មានគុណភាព បងប្អូនត្រូវអនុវត្តតាម ៤ ជំហាន៖

ក. ការសាបព្រោះ

ដាំនៅដើមរដូវភ្លៀង ឬបន្ទាប់ពីប្រមូលផលដំណាំសំខាន់រួច ពេលដីនៅមានសំណើម យើង​អាចបាចគ្រាប់ពូជក្នុងដង់ស៊ីតេក្រាស់បន្តិច ដើម្បីឱ្យវាក្លាយជាគម្របការពារស្មៅ និងគ្របដីបានជិតល្អ។

ខ. ការគ្រប់គ្រងការលូតលាស់

ក្នុងដំណាក់កាលនេះ ដំណាំគម្របដីនឹងចាប់ផ្តើមចងអាសូតពីបរិយាកាសតាមរយៈដុំឫសរបស់វា។

គ. ការភ្ជួរលប់

ពេលវេលាសមស្រប៖ គឺនៅពេលដំណាំ ចាប់ផ្តើមចេញផ្កាបាន ៥០%។ នេះជាពេលដែលរុក្ខជាតិមានសារធាតុចិញ្ចឹមខ្ពស់បំផុត និងមានជាលិកាទន់ងាយនឹងរលួយ។

ប្រើត្រាក់ទ័រភ្ជួររាស់ ឬប្រើម៉ាស៊ីនកាត់បំបែកឱ្យតូចៗ រួចភ្ជួរលប់ចូលទៅក្នុងដីជម្រៅប្រហែល ១៥-២០ សង់ទីម៉ែត្រ។

ឃ. ការទុកឱ្យរលួយ

ក្រោយភ្ជួរលប់ ត្រូវទុកដីចោលរយៈពេល ២ ទៅ ៤ សប្តាហ៍ ដើម្បីឱ្យមីក្រូសារពាង្គកាយបំបែកធាតុរុក្ខជាតិទាំងនោះឱ្យក្លាយទៅជាដីមមោក (Humus) មុននឹងចាប់ផ្តើមដាំដំណាំសំខាន់។

៣. អត្ថប្រយោជន៍ចំពោះដីស្រែ និងដីចម្ការ

ផលិតជីអាសូតដោយឥតគិតថ្លៃ៖ ការដាំចង្រ្កងស្វា ១ ហិកតា អាចផ្តល់ជាតិអាសូតស្មើនឹងការបាចជីអ៊ុយរ៉េប្រហែល ២ទៅ៣បាវ។

• បង្កើតស្រទាប់ដីមមោក៖ ស្លឹក និងដើមដែលរលួយនឹងបង្កើនជាតិសរីរាង្គក្នុងដី បំប្លែងដីខ្សាច់ឱ្យទៅជាដីមានជាតិ និងដីឥដ្ឋឱ្យទៅជាដីផុស។

• កាត់បន្ថយស្មៅចង្រៃ៖ ដំណាំគម្របដីដែលដុះក្រាស់នឹងដណ្តើមពន្លឺ និងអាហារពីស្មៅ ធ្វើឱ្យបងប្អូនចំណាយតិចលើថ្នាំបាញ់ស្មៅ។

• រក្សាសំណើម៖ ស្រទាប់រុក្ខជាតិដែលគ្របពីលើការពារដីមិនឱ្យក្តៅខ្លាំង និងជួយរក្សាទឹកក្នុងដីបានយូរ។

យោងតាមអនុសាសន៍បច្ចេកទេសរបស់ វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មកម្ពុជា (CARDI) ការប្រើប្រាស់ដំណាំជីបៃតង ជាពិសេសត្រកូលសណ្តែក គឺជាវិធីសាស្ត្រដ៏ល្អបំផុតក្នុងការស្តារជីជាតិដីដែលខ្សោះជាតិអាសូត និងជួយកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើជីគីមីរហូតដល់ ៣០-៥០%។

គន្លឹះជោគជ័យសម្រាប់កសិករ

• កុំទុកឱ្យដំណាំគម្របដីចាស់ពេក៖ បើទុកឱ្យវាឡើងជា​សាច់ឈើ (រឹង) វានឹងពិបាករលួយ និងអាចដណ្តើមជាតិអាសូតពីដីវិញដើម្បីបំបែកធាតុខ្លួនវា។
• ប្រើទឹកជួយ៖ ប្រសិនបើដីស្ងួតពេកក្រោយភ្ជួរលប់ ត្រូវបញ្ចូលទឹកបន្តិចដើម្បីពន្លឿនការរលួយ​។

ការដាំដំណាំគម្របដី គឺជាការធ្វើកសិកម្មបែបឈ្លាសវៃ ដែលចំណាយតិចតែចំណេញច្រើនដល់សុខភាពដីរយៈពេលវែង។

ដោយ៖ ទូច សុខា
ប្រភព៖ SARE / ASSET Project