ជំងឺឡិបតូស្ពីរ៉ូស (Leptospirosis) គឺជាជំងឺគ្រោះថ្នាក់មួយដែលបង្កការខាតបង់ធ្ងន់ធ្ងរដល់កសិករចិញ្ចឹមជ្រូក ជាពិសេសប៉ះពាល់ដល់សមត្ថភាពបន្តពូជរបស់ជ្រូកមេ។
១. តើជំងឺឡិបតូស្ពីរ៉ូសគឺជាអ្វី?
ជំងឺនេះបង្កដោយបាក់តេរីម្យ៉ាងឈ្មោះថា Leptospira។ វាឆ្លងតាមរយៈទឹកនោមរបស់សត្វដែលមានផ្ទុកមេរោគដូចជា កណ្ដុរ សត្វកកេរ និងជ្រូកផ្ទាល់តែម្ដង។ ជ្រូកឆ្លងជំងឺដោយផឹកទឹក ឬប៉ះពាល់ផ្ទាល់ជាមួយទីកន្លែងដែលមានមេរោគ។
ជំងឺនេះអាចឆ្លងទៅមនុស្សបានដែរដែលអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាពកសិករ។
២. រោគសញ្ញា
ជំងឺនេះមានរោគសញ្ញាមិនសូវច្បាស់លាស់ទេបើកើតលើកូនជ្រូកតូច និងអាចប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរបំផុតបើកើតលើជ្រូកមេ និងជ្រូកបា។
ចំពោះមេជ្រូក ជំងឺនេះអាចបង្កឲ្យរលូតកូននៅពាក់កណ្តាល ឬចុងបញ្ចប់នៃការពពោះ។ កូនជ្រូកកើតមកងាប់ឬខ្សោយខ្លាំង។ ជួនកាលមានបញ្ហាមិនអាចបន្តពូជបានទៀតផង។
ចំពោះកូនជ្រូកឬជ្រូកជំទង់វិញ ជំងឺនេះអាចបង្កជាគ្រុនក្តៅ ស្រកទម្ងន់ ខាន់លឿង (ភ្នែក និងស្បែកឡើងលឿង) ប៉ុន្តែភាគច្រើននៃកូនជ្រូកអាចឆ្លងផុតជំងឺនេះបាន។
ដោយឡែកចំពោះជ្រូកបា អាចធ្វើឲ្យបាត់បង់ចំណង់អាហារ គ្រុនក្តៅ ហើយអាចក្លាយជា ជ្រូកផ្ទុកមេរោគដែលអាចចម្លងទៅមេជ្រូកផ្សេងទៀត។
៣. វិធីការពារ និងទប់ស្កាត់ជំងឺ
ដោយសារជំងឺនេះពិបាកព្យាបាលឱ្យជាសះស្បើយដាច់ស្រឡះនៅពេលឆ្លងហើយ នោះការចាក់វ៉ាក់សាំង និងអនាម័យ គឺជាមធ្យោបាយដ៏ល្អបំផុត។
ក. ការចាក់វ៉ាក់សាំង
កសិករត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺឡិបតូស្ពីរ៉ូសលើជ្រូកមេនិងជ្រូកបា។ គួរពិគ្រោះជាមួយពេទ្យសត្វ ដើម្បីកំណត់តារាងពេលវេលាចាក់ ដែលសមស្របបំផុតសម្រាប់កសិដ្ឋានរបស់បងប្អូន។
ខ. គ្រប់គ្រងកណ្ដុរ និងសត្វល្អិត
កសិករត្រូវដាក់ ថ្នាំសម្លាប់កណ្ដុរ និងរក្សាអនាម័យបរិវេណទ្រុងឱ្យបានស្អាត ដើម្បីកុំឱ្យកណ្ដុរ និងសត្វកកេរដទៃចូលជ្រកក្បែរទ្រុងជ្រូក។
គ. គ្រប់គ្រងទឹក និងអនាម័យ
យើងត្រូវប្រាកដថាជ្រូកផឹកទឹកស្អាត។ សម្អាតនិងបាញ់ថ្នាំសម្លាប់មេរោគជាប្រចាំនៅកន្លែងដែលជ្រូកនោម ឬកន្លែងដក់ទឹក។ រក្សាកុំឱ្យមានទឹកដក់នៅជុំវិញទ្រុងដែលអាចជាជម្រកមេរោគ។
ឃ. ដាក់ដាច់ដោយឡែក
ប្រសិនបើមានជ្រូកថ្មីត្រូវយកចូលកសិដ្ឋាន គួរតែដាក់ដាច់ដោយឡែកមួយរយៈពេល អាចដល់៣០ថ្ងៃសិន មុននឹងបញ្ចូលទៅក្នុងហ្វូងជ្រូកមេ ដើម្បីការពារការចម្លងជំងឺចូលកសិដ្ឋាន។
ចំណាំ៖ ជំងឺនេះអាចព្យាបាលបានដោយប្រើថ្នាំ អង់ទីប៊ីយោទិច (Antibiotics) ប៉ុន្តែលទ្ធផលព្យាបាលមិនប្រាកដប្រជាទេ។ ការការពារគឺជាគន្លឹះជោគជ័យ។ ប្រឹក្សាជាមួយពេទ្យសត្វបើសង្ស័យថាជ្រូកមានជំងឺនេះ។
អត្ថបទដោយ៖ ចាន់ តារា
ប្រភព៖ MSD