ដំណាំពោតគឺជាដំណាំដែលត្រូវការសារធាតុចិញ្ចឹមខ្ពស់ និងរហ័ស។ ការយល់ដឹងពីពេលវេលាត្រឹមត្រូវក្នុងការដាក់ជី មិនត្រឹមតែជួយឱ្យពោតលូតលាស់ល្អប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងជួយកាត់បន្ថយការចំណាយឥតប្រយោជន៍របស់កសិករទៀតផង។
១. តើគួរដាក់ជីបន្ថែមនៅពេលពោតអាយុ ៦០ ថ្ងៃឡើងទៅដែរឬទេ?
ចម្លើយខ្លីគឺ ជាទូទៅមិនគួរដាក់ជីថែមទេ ពិសេសគឺជីអាសូត (N) ប្រសិនបើពោតដែលយើងដាំមានអាយុលើសពី ៦០ ថ្ងៃ ពិសេសសំពោះដំណាំពោតសម្រាប់ពោតផ្អែមដែលមានអាយុប្រមូលផលចន្លោះពី៦៥ថ្ងៃទៅ៧៥ថ្ងៃបន្ទាប់ពីដាំ។
ហេតុអ្វី?
- ដំណាក់កាលបន្តពូជ៖ នៅអាយុប្រហែល ៥៥-៦០ ថ្ងៃ ពោតភាគច្រើនចាប់ផ្តើមចេញផ្កាឈ្មោល (Tasseling) និងចេញសក់។ នេះគឺជាដំណាក់កាលបន្តពូជ។
- ប្រសិទ្ធភាពទាប: យោងតាម មជ្ឈមណ្ឌលអន្តរជាតិសម្រាប់កែលម្អពោត និងស្រូវសាលី (CIMMYT) និង អង្គការ FAO ការដាក់ជីអាសូតនៅដំណាក់កាលចុងក្រោយនេះ មិនសូវផ្តល់ផលចំណេញដល់ទិន្នផលគ្រាប់ឡើយ។ រុក្ខជាតិបានកំណត់ចំនួនជួរ និងចំនួនគ្រាប់រួចរាល់ហើយ តាំងពីដំណាក់កាលលូតលាស់ស្លឹក។
- ការខ្ជះខ្ជាយ៖ ការដាក់ជីយឺតពេល ធ្វើឱ្យរុក្ខជាតិស្រូបយកមិនទាន់ ដែលនាំឱ្យជីហួតទៅក្នុងអាកាស ឬហូរច្រោះបាត់បង់តាមទឹកភ្លៀង។
ករណីលើកលែង៖ គេអាចដាក់ជីប៉ូតាស្យូម (K) តិចតួច ប្រសិនបើដីខ្វះខាតខ្លាំង ដើម្បីជួយឱ្យគ្រាប់ពេញទម្ងន់ ប៉ុន្តែត្រូវធ្វើឡើងមុនពេលពោតចេញផ្កា។
២. ដំណាក់កាលដាក់ជីលើដំណាំពោតឱ្យត្រឹមត្រូវតាមបច្ចេកទេស
យោងតាមបច្ចេកទេសរបស់ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទការដាក់ជីគួរធ្វើឡើងជា ៣ ដំណាក់កាលសំខាន់ៗ៖
- ដំណាក់កាលដាក់ជីទ្រាប់បាត៖ គឺពេលរៀបចំដីសម្រាប់ដាំពោត។ កសិករយើងអាចប្រើជីកំប៉ុស្តបូកជី NPK (សង្កត់ធ្ងន់លើ P និង K) ដើម្បីជួយដល់ការដុះឫស និងដើមដំបូង។
- ដំណាក់កាល់ដាក់ជីបំប៉នលើកទី១៖ គឺចន្លោះពី១៥ – ២៥ ថ្ងៃក្រោយដាំ។ កសិករត្រូវប្រើជីអាសូត (អ៊ុយរ៉េ) ដើម្បីជំរុញការលូតលាស់ស្លឹក និងកម្ពស់ដើម។
- ដំណាក់កាលដាក់ជីបំប៉នលើកទី២៖ គឺចន្លោះពី៤៥ – ៥០ ថ្ងៃក្រោយដាំ។ កសិករយើងត្រូវប្រើ ជីអាសូត (អ៊ុយរ៉េ)បូកប៉ូតាស្យូម។ នេះជាវគ្គសំខាន់បំផុត ព្រោះជាពេលដែលពោតជិតចេញផ្កា និងត្រូវការថាមពលខ្លាំងបំផុត។
៣. អាយុដែលត្រូវប្រមូលផល
ពេលវេលាប្រមូលផលអាស្រ័យទៅលើប្រភេទពោតដែលយើងដាំ៖
- ពោតផ្អែម
- ប្រមូលផលនៅអាយុ ៦៥ – ៧៥ ថ្ងៃ។
- សម្គាល់៖ អាចប្រមូលផលនៅពេលសក់ពោតចាប់ផ្តើមឡើងពណ៌ក្រមៅ ហើយគ្រាប់ពោតនៅខាងក្នុងមានជាតិទឹកដោះ។
- ពោតក្រហម
- ប្រមូលផលនៅអាយុ ១០០ – ១១០ ថ្ងៃ (អាស្រ័យតាមពូជ)។
- សម្គាល់៖ ប្រមូលផលនៅពេលស្លឹក និងសម្បកពោតឡើងពណ៌ចំបើងស្ងួត ហើយគ្រាប់ពោតឡើងរឹង មានស្នាមខ្មៅនៅគល់គ្រាប់ ដែលបញ្ជាក់ថាវាឈប់ស្រូបយកជាតិទឹកហើយ។
គន្លឹះបន្ថែម
ការដាក់ជីត្រូវធ្វើឡើងនៅពេលដីមានសំណើម (ក្រោយភ្លៀង ឬក្រោយស្រោចទឹក) ដើម្បីឱ្យជីរលាយ និងជ្រាបចូលទៅដល់ឫស។ ប្រសិនបើដាក់ជីលើដីស្ងួត ជីនឹងហួតបាត់បង់អស់រហូតដល់ ៥០%។
រូបមន្តលាយជី N-P-K សម្រាប់ពោត (ផ្ទៃដី ១ ហិកតា)
រូបមន្តនេះផ្អែកលើការប្រើប្រាស់ជីដែលសម្បូរលើទីផ្សារគឺ៖ ដីអាអាប៉េ (DAP: 18-46-0), អ៊ុយរ៉េ (Urea: 46-0-0) និង ប៉ូតាស្យូម (KCl: 0-0-60)។
១. សម្រាប់ដីល្បាប់ ឬដីក្រហម (ដីមានជីជាតិបង្គួរ)
ដីប្រភេទនេះរក្សាសារធាតុចិញ្ចឹមបានល្អ។
- ជីទ្រាប់បាត: DAP (៥០-១០០ គីឡូក្រាម) + ជីកំប៉ុស្ត (៥-១០ តោន)។
- បំប៉នលើកទី១ (២០-២៥ ថ្ងៃ): អ៊ុយរ៉េ (១០០ គីឡូក្រាម)។
- បំប៉នលើកទី២ (៤៥-៥០ ថ្ងៃ): អ៊ុយរ៉េ (១០០ គីឡូក្រាម) + ប៉ូតាស្យូម (៥០ គីឡូក្រាម)។
២. សម្រាប់ដីខ្សាច់ (ដីឆាប់ហូរច្រោះសារធាតុចិញ្ចឹម)
ដីប្រភេទនេះត្រូវការការបែងចែកការដាក់ជីឱ្យបានច្រើនដង ដើម្បីកុំឱ្យខ្ជះខ្ជាយ។
- ជីទ្រាប់បាត: DAP (១០០ គីឡូក្រាម) + ជីកំប៉ុស្ត (១០-១៥ តោន) + ធ្យូងជីវ (ដើម្បីជួយរក្សាជី)។
- បំប៉នលើកទី១ (១៥-២០ ថ្ងៃ): អ៊ុយរ៉េ (៧៥ គីឡូក្រាម)។
- បំប៉នលើកទី២ (៣៥-៤០ ថ្ងៃ): អ៊ុយរ៉េ (៧៥ គីឡូក្រាម) + ប៉ូតាស្យូម (៤០ គីឡូក្រាម)។
- បំប៉នលើកទី៣ (៥០-៥៥ ថ្ងៃ – មុនចេញផ្កា): អ៊ុយរ៉េ (៥០ គីឡូក្រាម) + ប៉ូតាស្យូម (៤០ គីឡូក្រាម)។
ចំណុចត្រូវចងចាំក្នុងពេលដាក់ជី
- ជម្រៅនៃការដាក់ជី៖ គួរកប់ជីចម្ងាយប្រហែល ៥-១០ សង់ទីម៉ែត្រ ពីគល់ពោត និងជម្រៅប្រហែល ៥ សង់ទីម៉ែត្រ ក្នុងដី រួចលុបដីវិញ ដើម្បីការពារការហួតជាតិអាសូតទៅក្នុងបរិយា កាស។
- កង្វះជាតិស័ង្កសី៖ ពោតជារឿយៗជួបបញ្ហាខ្វះជាតិស័ង្កសី (ស្លឹកឡើងឆ្នូតសចន្លោះទ្រនុងស្លឹក) ។ ប្រសិនបើដីខ្សាច់ខ្លាំង យើងអាចបាញ់បន្ថែមជីស្លឹកដែលមានជាតិស័ង្កសីនៅអាយុ ២០-៣០ ថ្ងៃ។
- ទឹក៖ ប្រសិនបើគ្មានភ្លៀង ហើយដីស្ងួតខ្លាំង មិនត្រូវដាក់ជីឡើយ។ រុក្ខជាតិមិនអាចបឺតស្រូបជីបានទេ ហើយជីគីមីអាចនឹង “ឆេះ” ឫសពោតថែមទៀត។
ដោយ៖ ទូច សុខា
ប្រភព៖ ឯកសារក្រសួងកសិកម្ម /Hebei Sanyuanjiuqi Fertilizer